Cydr normandzki
Poznamy ważniejsze sposoby robienia moszczu francuskiego.
Wybór i wypielęgnowanie drzew
Drzewca owocowe na cydr zasadzają się w rzędy przy drogach, na krańcach pół i na wyżej położonych łąkach.
Życzyć sobie wypada, aby i u nas drzewa owocowe na cydr wzdłuż gościńców i dróg gminnych były sadzone, zamiast drzew dzikich, które prócz opału żadnego pożytku nie przynoszą. Drzewkom, które w szkółkach już były uszlachetnione, należy dać pierwszeństwo przed tymi, które się dopiero na miejscu uszlachetni. Chcąc jednak tych drugich użyć, należy wybierać drzewka w szkółce wyhodowane z prostym, silnym i gładkim pniem, które są wstanie zupełnie się rozwinąć, gdyż takowe pewniej dojrzewają i prędzej rosną niż dziczki, które się w lesie Wykopie. Dziczki najczęściej nie mają korzonków włosistych, gdyż rosną nieprzesadzane, a nadto największa cześć ma guzowaty pień i z trudnością na otwartym, wolnym miejscu się przyjmują. Korona powinna być dosyć wysoko, aby ją bydło rogate lub narzędzia rolnicze nie uszkadzały, pień ogradza się trzema kołami, albo koszem cierniowym, który mu służy za ochronę.
By się korzenie należycie rozrosły i pokarmu w ziemi szukały, należy dość duży dół wykopać, korzonki, które przy wykopywaniu drzewka uszkodzono, należy poobcinać, a włosiste pulchną ziemią ręką obsypać. Wykopaną ziemię wysypuje się na wierzch, szyję korzeni drzewa podnosi się w górę, bo przez za głębokie wdołowanie, drzewko staje się chorobliwe i bezowocne zwłaszcza, jeżeli ziemia jest wilgotną; po posadzeniu podlewa się ziemię leżącą na korzeniach.
Dla ochrony przed wiatrem powinno być drzewko do pala przywiązane, przed upałem słońca i gorącem obwija się pień wysoko słomą, a krążek dołka pień otaczającego wysypuje się mierzwą, aby mierną wilgoć utrzymać.
Stosownie do korzeni obcina się najmocniejsze gałęzie; cięcia, które się uskutecznia na drzewkach stojących w polu, winne być nieznaczne i służyć do wyrównania gałęzi; koronę wycina się tak, aby wpływ słońca był równy na wszystkie gałęzie.
W późniejszych latach należy gałęzie suche poobcinać, ile razy tego potrzeba, mech zaś i martwa korę z drzewa zebrać. Jeżeli przez długoletnie wydawanie owoców siły drzewa się wyczerpią, należy mu takowe przez odmłodnienie przywrócić tj. przez znaczne skrócenie gałęzi, przy czym wzrusza się również pewną ilość ziemi naokoło korzeni, a to w ten sposób, iż wybiera się dół w około pnia i nasypuje sio do niego dobrej ziemi. Chcąc zaś gatunek owocu zmienić, należy na wiosnę w szparę lub po za korę szczepić.